مفهوم «گفتمان» در دو دهۀ اخیر به‌شدت مورد استفاده قرار گرفته است. اگرچه در این زمینه تعریف توافق‌شده‌ای وجود ندارد، به‌کارگیری آن، به‌ویژه به معنای یک فکر، اندیشه، سیاست، پاردایم و مانند آن که از ویژگی ایدئولوژیک و هژمونیک برخوردار باشد، در همۀ حوزه‌های علمی فراگیر شده است. روش‌های تحلیل گفتمان نیز اگرچه متعدد نیستند و از یک رویکرد کلان روش‌های کیفی برخوردارند، به دلیل اینکه درصددند گفتمان‌ها را تحلیل کنند، اهمیت بسزایی یافته‌اند و هدف اصلی آن‌ها کشف ناگفته‌های پنهان ورای نوشتارها و گفتارهاست.

   نقش زبان و زبان‌شناسی، قدرت و سیاست، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی در این روش تحلیلی اهمیت بسزایی دارد. یکی از مهم‌ترین روش‌های تحلیل گفتمان، تحلیل پیام‌های رسانه‌ای به شیوۀ کیفی با توجه به متن و بافت‌های خلق متن است. اخبار در این زمینه از مهم‌ترین پیام‌های حامل بارهای معنایی زبانی، سیاسی، ایدئولوژیک و اجتماعی محسوب می‌شوند. به همین دلیل تحلیل گفتمانی اخبار چه از منظر زبان‌شناسی و چه از منظر اجتماعی و سیاسی برای کشف معانی آشکار و پنهان آن‌ها اهمیت فراوانی یافته است.

در این نوشته درصددیم یکی از کتاب‌های مهم این حوزه به قلم دکتر فردوس آقاگل‌زاده و دکتر رضا خیرآبادی را بررسی و ارزیابی کنیم و نیز برای غنی‌سازی بحث به «روش عملیاتی تحلیل گفتمان» (پدام) اشاره‌ای داشته باشیم.